(do 1975 roku też: Jarosław Abramow) urodził się 17 maja 1933 roku w Warszawie jako syn Barbary Abramow-Newerly, z domu Szejnbaum, nauczycielki i aktorki, oraz pisarza Igora Abramowa-Newerlego (też: Igor Newerly, Jerzy Abramow). W 1939 roku został ochrzczony w cerkwi pod wezwaniem Świętej Trójcy na Podwalu. Jarosław wraz z matką przetrwali drugą wojnę światową w swoim żoliborskim mieszkaniu przy ulicy Krasińskiego 16, z kolei ojciec od 1943 roku przebywał w obozach koncentracyjnych. Od 1942 roku Jarosław Abramow-Newerly uczył się w prywatnej szkole Ostaszewskiej na Żoliborzu, od 1943 roku uczęszczał na tajne komplety, a potem do publicznej szkoły powszechnej nr 56 na Żoliborzu. Po powstaniu warszawskim Abramow-Newerly i jego matka przeszli przez obóz w Pruszkowie, następnie trafili do Słomnik pod Krakowem, później do Wodzisławia, a w lutym 1945 roku wrócili do Warszawy. We wrześniu dwunastolatek rozpoczął naukę w szkole podstawowej przy ulicy Felińskiego 15. W końcu roku 1945 Igor Newerly wrócił do domu.
W 1948 roku Jarosław Abramow-Newerly debiutował jako reporter w redagowanym przez ojca piśmie „Świat Przygód”. W 1951 roku napisał dla szkolnego teatru sztukę Takich nam nie potrzeba, której premierę zatrzymał Dzielnicowy Zarząd Związku Młodzieży Polskiej. W tym samym roku rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1953 roku zagrał epizod w filmie Celuloza Jerzego Kawalerowicza, nakręconym na podstawie powieści ojca Pamiątka z celulozy. W 1954 roku dołączył do Studenckiego Teatru Satyryków i w tym samym roku zadebiutował tam (w programie Prostaczkowie) jako autor muzyki i tekstów scenicznych, poza tym sprawował funkcję kierownika literackiego. Część utworów podpisywał w tym czasie jako Jerzy Basień. W STS-ie działał do 1969 roku.
W 1955 roku obronił pracę magisterską o Zbigniewie Uniłowskim, zadebiutował utworem satyrycznym Krótka decyzja na łamach „Szpilek”, a w teatrze Syrena, jako autor muzyki, operetką Komisja przydziału pracy (libretto Andrzeja Jareckiego). Podjął się kierownictwa artystycznego w nowo powstałym kabarecie Widelec, mającym działać pod auspicjami Stanisława Jerzego Leca, ale inicjatywa ta została wstrzymana przeze cenzurę. Również w 1955 roku napisał na zamówienie Państwowego Zakładu Higieny sztukę kukiełkową dla dzieci Król Miś I Czysty, do której teksty piosenek mieli napisać Witold Dąbrowski i Agnieszka Osiecka. Na fali odwilży w 1956 roku opublikował A cóż człowiek, Antosiowo? (tak w pierwodruku) w zreformowanym „Po Prostu” i podjął się funkcji redaktora naczelnego społeczno-kulturalnego pisma studenckiego „Od Nowa”, które zostało zamknięte już po pierwszym numerze.
W 1957 roku ukazał się pierwszy zbiór tekstów STS-u, zatytułowany Myślenie ma kolosalną przyszłość, z utworami Jarosława Abramowa-Newerlego, Witolda Dąbrowskiego, Andrzeja Jareckiego i Agnieszki Osieckiej. W tym samym roku Abramow-Newerly dołączył do kolegium redakcyjnego pisma „Walka Młodych” oraz Redakcji Młodzieżowej Polskiego Radia. W 1957 roku wyjechał wraz z STS-em najpierw na VI Światowy Festiwal Młodzieży do Moskwy, a potem na winobranie do Francji, gdzie poznał środowisko paryskiej „Kultury”. W kwietniu 1958 roku cenzura zatrzymała spektakl muzyczny Esmeralda, czyli baśń romantyczno-kryminalna, który miał być samodzielnym debiutem Abramowa-Newerlego na deskach teatralnych. Tego samego roku, jako przedstawiciel Zrzeszenia Studentów Polskich, wyjechał na festiwal teatralny do Awinionu, po którym został na kilkanaście miesięcy we Francji. Pracował jako dziennikarz i reporter w polonijnym „Tygodniku Polskim” w Paryżu i odbył wolny staż w Théatre national populaire. W 1959 roku był Stypendystą Kongresu Wolności i pojechał na Festiwal Dwóch Światów we włoskim Spoleto.
W 1960 roku Alina Szenwaldowa powierzyła mu kierownictwo Redakcji Radiowego Teatru Młodych w Naczelnej Redakcji Audycji Literackich Polskiego Radia (sprawował tę funkcję do 1966 roku). W ramach obowiązków kierował też Radiowym Teatrzykiem Miniatur „Zwierciadło”. Przystępował ponadto, nierzadko z powodzeniem, do konkursów Polskiego Radia na słuchowiska. W 1961 roku napisał sztukę Zasada, którą zdobył wyróżnienie na konkursie Polskiego Radia, a w 1962 roku debiutował jako autor sztuki scenicznej w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu.
Od 1961 roku regularnie publikował swoje sztuki w „Dialogu” – pierwszą była Licytacja. W 1962 roku jego trzy jednoaktówki, Licytacja, Śmierć po latach i Wielki kochanek, zostały wystawione jako tryptyk sceniczny Remanent w warszawskim Teatrze Ateneum. Ponadto wszystkie trzy tytuły zrealizowano w Teatrze Polskiego Radia, a w 1963 roku Licytacja, jako pierwsze polskie słuchowisko stereofonicznie, została wysłana na międzynarodowy konkurs Prix Italia w Rzymie.
Abramow-Newerly wyspecjalizował się w dramacie radiowym. Przez ponad pół wieku Teatr Polskiego Radia zrealizował kilkadziesiąt jego utworów, wśród których znalazły się faktomontaże, satyry obyczajowe, groteski, tragifarsy oraz autotematyczne dramaty foniczne („teatr radiowy w teatrze radiowym”). Prócz tytułów omawianych we wstępie należałoby jeszcze przytoczyć między innymi teksty: Wybrałem wolność (1961 – wespół z Andrzejem Krzysztofem Wróblewskim), Dnia oko pięknego (1964), Pięć minut sławy (1969 – reprezentant Polski na konkursie Prix Italia), RH minus (1970), Dzwonią do drzwi – otwórz! (1971), Dziękuję nie palę (1973), Bajadera (1973), Na samym końcu plaży (1974), To wszystko, wysoki sądzie (1975), Ala ma kota (1977 – nagroda na Festiwalu Polskiego Radia w Białowieży), Przepraszam, że tak mało, Michałku (1978), Czy można się dosiąść (1983), Wyspy Kanaryjskie (1984), Słońce na sznurku (1992), Reduta (1995 – nagroda w konkursie Polskiego Radia), Maciek od mazurków (2006).
W 1962 roku Abramow-Newerly, wspólnie z Andrzejem Jareckim, napisał komedię Duże jasne, z kolei z Ziemowitem Fedeckim i Andrzejem Jareckim stworzył Szopkę Noworoczną, zrealizowaną przez Konrada Swinarskiego jako spektakl telewizyjny. W tym samym roku został członkiem Związku Literatów Polskich i wiceprzewodniczącym Sekcji D autorów małych form rozrywkowych w Stowarzyszeniu Autorów ZAiKS, a w 1965 roku Polskiego PEN Clubu. W 1963 roku otrzymał, wraz z Agnieszką Osiecką, nagrodę indywidualną za Piosenkę o okularnikach w ramach I Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. W 1964 roku ukazał się wybór jego sztuk jednoaktowych i drobiazgów teatralnych zatytułowany Licytacja.
W 1964 napisał sztukę Anioł na dworcu, która przysporzyła mu niezwykłej popularności, także za granicą i za którą uhonorowany został w 1965 roku nagrodą im. Stanisława Piętaka. W 1966 roku opublikował sztukę Derby w pałacu, która cieszyła się dużym wzięciem w teatrach, jednak, wskutek złożenia legitymacji partyjnej przez Igora Newerlego w 1966 roku (po sprawie Leszka Kołakowskiego), w większości teatrów została zdjęta z repertuaru. W 1967 roku otrzymał, wraz z Jarosławem Markiem Rymkiewiczem i Tadeuszem Nowakiem, Nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie – w jego przypadku była to nagroda za Anioła na dworcu i Derby w pałacu. W 1967 ożenił się z Ireną Szczurowską, aktorką Teatru Polskiego w Warszawie, grającą zresztą w Derbach w pałacu, z którą ma dwie córki.
Na przełomie siódmej i ósmej dekady XX wieku napisał sztuki Ucieczka z wielkich bulwarów (1969), Żaglowce, białe żaglowce (1970), Wyciąg do nieba (1971) i Klik-klak (1972). W latach 1970–1972 był kierownikiem literackim Teatru Ludowego w Warszawie. Dzięki Agnieszce Osieckiej poznał Bułata Okudżawę i wspólnie z trzema innymi kompozytorami umuzycznił jego sztukę Merci, czyli wodewil z myszką, zrealizowaną przez Teatr Rozmaitości. W 1975 roku napisał dramat audialny Ja, ty, oni i wydał tom Dramaty. W tym samym roku Maciej Englert w Teatrze Telewizji wystawił jego sztukę Bajadera (opublikowaną zresztą w 1979 roku jako opowiadanie).
W 1976 roku Abramow-Newerly napisał dramat Skok przez siebie, stanowiący rozliczenie z okresem stalinizmu. W 1977 roku ukazał się wybór jego utworów satyrycznych Co pan zgłasza? – były to zarówno teksty pisane dla STS-u, jak i pochodzące z Radiowego Teatrzyku Miniatur „Zwierciadło”. W 1978 roku odbyła się prapremiera jego musicalu Dno nieba i ukazał się wybór jego sztuk radiowych Pięć minut sławy. Z początkiem 1982 roku pisarz miał zostać kierownikiem redakcji dramatu w Naczelnej Redakcji Programów Literackich, ale po wprowadzeniu stanu wojennego odszedł z radia.
W 1985 roku druga żona dramatopisarza, Wanda Abramow-Newerly, otrzymała na kanadyjskim Queen’s University w Kingston stypendium podoktorskie, na które wyjechała wraz z mężem. Rok później matka Wandy przywiozła do Kanady córkę Abramowów-Newerlych. Od 1986 roku dramatopisarz współpracował z dziennikiem polonijnym „Związkowiec”, gdzie publikował w latach 1986–1988, jako Marian Radomski, cykl felietonowy Pan Zdzich w Kanadzie (wyd. książkowe 1991; słuchowisko w ramach audycji Cztery pory roku). W 1986 roku zaczął pracę nad powieścią Alianci, którą skończył w roku kolejnym (wyd. książkowe 1990; czytanie w Radiu Wolna Europa, a w 1992 roku – realizacja w Teatrze Polskiego Radia). W 1987 roku umarł Igor Newerly – zgodnie z jego wolą syn zorganizował mu pogrzeb prywatny, który za sprawą obecności Adama Michnika i Jacka Kuronia i tak przerodził się w manifestację opozycji demokratycznej. W 1989 roku wrócił do Kanady i odtąd funkcjonuje pomiędzy Toronto a Warszawą. W 1993 roku w Teatrze Telewizji zrealizowane zostały dwie jednoaktówki Żelazna pani i Poznam panią w wieku lat jako Gry salonowe, a dwa lata później Chryzantema złocista, Słowik Warszawy i Mogło być gorzej. W latach 1995–2018 pisarz opublikował powieści Kładka przez Atlantyk (1995), Nawiało nam burzę (2000) i stanowiącą jej kontynuację Granicę sokoła (2001 – wyróżnienie Warszawskiej Nagrody Literackiej), Młyn w piekarni (2002) oraz biografie Piotra Chomczyńskiego Patent na życie (2009) i Wacław Szybalski o Lwowie, genach, istocie życia i noblistach (2018). W 2000 roku wydał pierwszą książkę autobiograficzną, Lwy mojego podwórka (Nagroda ZAiKS-u im. Karola Małcużyńskiego i Nagroda Literacka im. Władysława Stanisława Reymonta w 2002 roku). Kolejnymi tytułami wspomnieniowymi były Lwy wyzwolone (2003), Lwy STS-u (2005 – Nagroda Warszawskiej Premiery Literackiej) i W cieniu paryskiej „Kultury” (2016). Aktualnie pisarz przygotowuje do druku kolejny tom wspomnień, któremu nadał roboczy tytuł Piórem z lwim pazurem.
[przygotowała Karolina Felberg na podstawie: publikacji Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, tom 1, A–B i 10, Ż i uzupełnienia do tomów 1–9, pod red. Jadwigi Czachowskiej i Alicji Szałagan, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1994 i 2007; nieopublikowanego dotąd Kalendarium życia i twórczości Jarosława Abramowa-Newerlego Pauliny Potasińskiej, udostępnionego dzięki uprzejmości autorki; badań własnych]