Janusz Krasiński

urodził się 5 lipca 1928 roku w Warszawie jako syn Franciszka Krasny-Krasińskiego, przedsiębiorcy, właściciela znanej firmy obuwniczej „Krasny”, i Zofii z Sieczkowskich. Od 1941 roku należał do Szarych Szeregów. Po powstaniu warszawskim znalazł się w obozie w Pruszkowie, następnie kolejno w obozach: Auschwitz, Flossenbürg-Hersbruck i Dachau. Po wyzwoleniu w kwietniu 1945 roku przebywał przez dwa lata w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Niemczech, gdzie uczył się w szkole średniej i służył w Polskich Oddziałach Wartowniczych. W 1947 roku powrócił do kraju. W tymże roku został aresztowany pod zarzutem działalności na rzecz wywiadu amerykańskiego i skazany na piętnaście lat więzienia (Mokotów, Rawicz, Wronki). Po dziewięciu latach został zwolniony w wyniku amnestii (uniewinniony dopiero w 1998 roku). Powrócił do Warszawy, gdzie początkowo pracował w drukarni oraz jako tragarz. Dwukrotnie żonaty: z Anną Gorzkowską (rozwód 1963) oraz Barbarą Stramik. Miał dwóch synów i córkę.

W 1956 roku debiutował wierszem Karuzela w tygodniku „Po prostu” (nr 39) i opowiadaniem Potworek w „Przeglądzie Kulturalnym” (nr 49). Od roku 1958 do 1969 współpracował z redakcją dwutygodnika „Współczesność”. W latach 1960–1966 był członkiem zespołu redakcyjnego Teatru Polskiego Radia. Należał także do Rady Artystycznej Studenckiego Teatru „Hybrydy” (1965) i prowadził dział prozy w tygodniku „Kultura” (1966–1975). W 1975 roku podjął pracę w redakcji miesięcznika „Dialog” oraz został recenzentem i doradcą Zespołu Filmowego „Iluzjon” (do 1979). Od roku 1991 wszedł w skład zespołu redakcyjnego czasopisma „Théâtre en Pologne”.

W 1960 roku został przyjęty do Związku Literatów Polskich (był członkiem i wiceprezesem Zarządu Głównego ZLP, a także wiceprezesem Klubu Dramatopisarzy do 1983 roku).  Należał do Polskiego PEN Clubu, Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (w latach 1987–1990 jako przewodniczący Polskiej Sekcji Dramatopisarzy) i Stowarzyszenia Filmowców Polskich. W 1989 roku był członkiem założycielem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, w latach 2005–2008 jego prezesem, a następnie prezesem honorowym. Od 1995 roku należał do Stowarzyszenia Pracowników Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Krasiński był twórcą wszechstronnym – prozaikiem, dramaturgiem, autorem scenariuszy filmowych, reportaży, adaptacji teatralnych. Wydał powieści: Haracz szarego dnia (1959), Wózek (1966), Syn Wallenroda (1979), Bracia syjamscy z San Diego (2009) oraz cykl powieściowy oparty na wątkach autobiograficznych (Na stracenie, 1992; Twarzą do ściany, 1996; Niemoc 1999; Przed agonią 2005; ostatni tom cyklu oczekuje na wydanie). Jest autorem zbiorów opowiadań: Jakie wielkie słońce (1962), Skarga (1968), Gdybyś poszedł pierwszy (1983) oraz kilku tomów reportaży, przedrukowanych w książce Metafizyka uboju (2011). Jego sztuki teatralne, w większości mające swoje pierwodruki w miesięczniku „Dialog”, ukazały się w zbiorze Czapa i inne dramaty (1973), a dramat Kochankowie z klasztoru Valdemosa wydano jako odrębną publikację (1981). Krasiński pisał także dramaty przeznaczone dla radia – trzynaście z nich opublikowano w książce Śniadanie u Desdemony (1976). Jego sztuki i słuchowiska były prezentowane za granicą, na falach eteru i na scenach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Japonii, Holandii, Czechosłowacji i na Węgrzech.

Był laureatem licznych nagród, m.in.: Nagrody im. Stanisława Piętaka, Nagrody Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za twórczość radiową i telewizyjną, Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta, Nagrody Polskiego PEN Clubu, Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza, Nagrody Młodych im. Włodzimierza Pietrzaka. Został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974) oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, przyznawanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2006).

Zmarł 14 października 2012 roku w Warszawie.

[na podstawie biogramu opracowanego przez Joannę Zawadzką]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*

Możesz użyć następujących tagów oraz atrybutów HTML-a: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>