Sławomir Mrożek

dramatopisarz, prozaik, rysownik, satyryk, autor skeczy kabaretowych. Urodził się w 1930 roku w Borzęcinie (woj. krakowskie). Po ukończeniu liceum i zdaniu matury kilka miesięcy studiował w Krakowie architekturę na Politechnice, rysunek w Akademii Sztuk Pięknych i orientalistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Debiutował jako rysownik i satyryk w „Szpilkach” (1950), w tym samym roku opublikował w „Przekroju” reportaż z Nowej Huty Młode miasto. W latach 1955–1957 pisał felietony teatralne dla „Echa Krakowa”. Współpracował z wieloma pismami satyrycznymi oraz scenami kabaretowymi (m.in. z Krakowskim Teatrem Satyryków, gdańskim teatrem studenckim Bim-Bom, warszawskim kabaretem Szpak, krakowską Piwnicą pod Baranami). W latach 1960–1963 pisał monologi dla Edwarda Dziewońskiego do audycji radiowej Podwieczorek przy mikrofonie. Od 1953 roku ukazywały się zbiory jego opowiadań satyrycznych (m.in. Półpancerze praktyczne, Postępowiec, Polska w obrazach, Słoń, Wesele w Atomicach). Jako dramatopisarz debiutował sztuką Policja (1958), której prapremiera odbyła się w Teatrze Dramatycznym w Warszawie (1958). Od tego czasu ogłaszał swoje sztuki na łamach „Dialogu”, m.in. Męczeństwo Piotra Ohey’a (1959), Indyk (1960), Karol (1961), Na pełnym morzu (1961), Zabawa (1962). W 1964 wyjechał do Włoch, a w 1968 przeniósł się do Francji i zamieszkał w Paryżu. Na wieść o udziale Polski w zbrojnej interwencji w Czechosłowacji ogłosił list protestacyjny w dzienniku „Le Monde”, a następnie w „Kulturze”, za co odmówiono mu przedłużenia paszportu. Wystąpił o azyl polityczny we Francji. Na emigracji napisał swój najsłynniejszy dramat Tango (1964), którego polska prapremiera odbyła się rok później w Teatrze Kameralnym w Bydgoszczy w reż. Teresy Żukowskiej. Następnie, w latach 70., powstały m.in.: Vatzlav (1970), prapr. polska dziewięć lat później w Teatrze Nowym w Łodzi w reż. Kazimierza Dejmka, Rzeźnia (1973), prapr. dwa lata później w Teatrze Dramatycznym w Warszawie w reż. Jerzego Jarockiego, Emigranci (1974), prapr. rok później w Teatrze Współczesnym w Warszawie w reż. Jerzego Kreczmara, i kilka innych sztuk, które przyniosły mu uznanie i popularność. Tłumaczone na wiele języków, utwory Mrożka miały liczne premiery na całym świecie i weszły do kanonu dramatu współczesnego. W Polsce jego sztuki reżyserowali najwięksi reżyserzy, m.in. Erwin Axer i Jerzy Jarocki. Mrożek w latach 70., jako scenarzysta i reżyser, współpracował też z niemiecką telewizją. Do znaczących sztuk z późniejszego okresu jego twórczości należy zaliczyć Pieszo (1980), prapr. w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku w reż. Jerzego Zegalskiego, Kontrakt (1986), prapr. w Teatrze Polskim w Warszawie w reż. Kazimierza Dejmka, Portret (1987), prapr. w Teatrze Polskim w Warszawie w reż. Kazimierza Dejmka, Miłość na Krymie (1993), prapr. rok później w Starym Teatrze w Krakowie w reż. Macieja Wojtyszki. Dramaty Mrożka ukazywały się w różnych wydaniach od 1963 roku. Równocześnie pisarz ogłaszał kolejne tomy opowiadań (m.in. Dwa listy i inne opowiadania, Małe listy), a także rysunki satyryczne. Po ogłoszeniu w Polsce stanu wojennego Mrożek odmawiał współpracy z reżimową prasą i telewizją; felietony i utwory satyryczne ogłaszał tylko w „Tygodniku Powszechnym” i paryskiej „Kulturze”. W 1989, wraz z żoną Susaną Osario Rosas, przeniósł się do Meksyku, skąd do Polski wrócił na stałe w 1996. W tym czasie publikował felietony w „Gazecie Wyborczej” i Dziennik powrotu w krakowskim „Dzienniku Polskim”. Po ciężkiej chorobie ogłosił swoją autobiografię Baltazar (2000). Od kilku lat ukazuje się jego korespondencja (m.in. z Janem Błońskim, Wojciechem Skalmowskim, Adamem Tarnem, Erwinem Axerem), a także Dziennik pisarza. Mrożek zdobył wiele nagród i odznaczeń państwowych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*

Możesz użyć następujących tagów oraz atrybutów HTML-a: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>