urodził się 9 listopada 1919 roku w Sanoku. Z ojcem Władysławem, ślusarzem w fabryce wagonów i zwolennikiem Polskiej Partii Socjalistycznej, dzielił sympatie lewicowe; z matką Marią oraz starszym bratem Zygmuntem – fascynację regionalną mową i zabawami językowymi. Po ukończeniu Gimnazjum Męskiego im. Królowej Zofii w Sanoku (1937) oraz Szkoły Podchorążych Piechoty w Jarosławiu Pankowski rozpoczął w 1938 roku studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim (na jednym roku z Karolem Wojtyłą). W tym samym czasie zadebiutował na łamach 48 numeru lwowskich „Sygnałów” wierszem Czytanie w zieleni. Do wybuchu drugiej wojny światowej poezję drukował także w „Gazecie Polskiej”, poznańskiej „Kulturze”, katowickim piśmie literacko-artystycznym „Fantana” i miesięczniku Koła Polonistów UJ „Nasz Wyraz”.
Po mobilizacji wziął udział w kampanii wrześniowej; podczas walk pod Sądową Wisznią trafił do niewoli. Z obozu jenieckiego wrócił do Sanoka, gdzie pracował w fabryce wagonów i działał w konspiracji. W 1942 roku został aresztowany przez gestapo za przynależność do Związku Walki Zbrojnej i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Następne lata okupacji spędził tam i w innych lagrach: Gross-Rosen, Nordhausen oraz Bergen-Belsen; w tym ostatnim zastało go wyzwolenie. Znalazł się w obozie przejściowym, po czym wyjechał do Belgii. Otrzymał stypendium z funduszu naukowego. Dzięki temu mógł zapisać się na studia slawistyczne w brukselskim Université Libre. Już podczas nauki – przerwanej niemal dwuletnim pobytem w sanatorium w Eupen – zaczął pisać nowe wiersze, publikowane m.in. w londyńskich „Wiadomościach” i „Orle Białym” oraz w krajowych pismach „Odra”, „Odrodzenie” i „Twórczość”. W 1950 roku uzyskał tytuł licencjata i podjął pracę na wspomnianym uniwersytecie jako lektor języka polskiego. Następnie otrzymał stopień doktora (1963) i zaczął wykładać literaturę; mianowano go kolejno docentem (1965), profesorem nadzwyczajnym (1974), zwyczajnym (1977) i kierownikiem instytutu slawistycznego (1980). Również poślubiona przez niego lwowianka Regina Fern była zawodowo związana ze środowiskiem akademickim Brukseli.
W latach 1951–1958 Marian Pankowski należał do komitetu organizacyjnego Międzynarodowego Biennale Poezji w belgijskim Knokke-Le-Zoute. Aktywnie włączał się w prace redakcyjne, krytycznoliterackie i translatorskie: własne wiersze, recenzje i przekłady dwudziestowiecznej polskiej poezji na francuski publikował w brukselskim czasopiśmie „Le Journal des Poètes”; literackie omówienia i relacje zamieszczał w londyńskich „Wiadomościach” (od 1968 także w „Oficynie Poetów”) i w paryskiej „Kulturze” – tu swój dział prowadził w latach 1953–1959.Jego autorskim pomysłem była wydana własnym nakładem Anthologie de la poésie polonaise du XVe au XXe siècle (1961). Tłumaczył poezję, prozę i dramaty z języka francuskiego i rosyjskiego. W 1967 roku wyszła w Brukseli jego książka oparta na tekście doktoratu pt. Leśmian, la révolte d’un poète contre les limites (krajowe wydanie: Leśmian, czyli bunt poety przeciw granicom, 1999).
W 1957 roku Pankowski otrzymał obywatelstwo belgijskie, a rok później pierwszy raz od wojny przyjechał do Polski na zjazd absolwentów Gimnazjum Męskiego w Sanoku. Od tej pory pojawiał się w kraju regularnie jako osoba prywatna, slawista (konferencje naukowe, odczyty, porozumienia międzyuczelniane) oraz pisarz (spotkania autorskie, wywiady, współpraca z Warszawską Jesienią Poezji).
Książki z dorobkiem artystycznym Mariana Pankowskiego wydawano równolegle na emigracji i w ojczyźnie. Pierwsze publikacje broszurowe to powojenne zbiory poetyckie: trzy polskojęzyczne ukazały się w Brukseli (Pieśni pompejańskie, 1946; Wiersze alpejskie, 1947; Podpłomyki, 1951), dwa w Paryżu w przekładzie francuskim (Couleur de jeune mélèze, 1951, i Poignée du présent, 1954). Dość szybko pojawił się też krajowy wybór poezji Sto mil przed brzegiem (1958).
Najobszerniejsza jest jego bibliografia prozatorska. Na Zachodzie oraz w kraju zostały wydane m.in. książki Smagła swoboda (1955), Matuga idzie. Przygody (1959), Bukenocie (1962), Granatowy Goździk (1972), Rudolf (1980), Pątnicy z Macierzyzny (1985), Putto (1994), Fara na Pomorzu (1997), Z Auszwicu do Belsen. Przygody (2000), W stronę miłości (2001), Złoto żałobne (2002), Bal wdów i wdowców (2006), Ostatni zlot aniołów (2007), Niewola i dola Adama Poremby (2009).
Dramaty Pankowskiego często publikowano w czasopismach (głównie w „Oficynie Poetów” i „Dialogu”). Podobnie jak w przypadku prozy i tu zwraca uwagę rozpiętość czasowa: od debiutanckiego Biwaku pod gołym niebem (1959) do pośmiertnej, spóźnionej „premiery” tekstu Mój Król przegrany (2012). Sztuki pojawiały się też w polskojęzycznych antologiach emigracyjnych (Nasz Julo czerwony i siedem innych sztuk, 1981, oraz Teatrowanie nad świętym barszczem i pięć innych sztuk, 1989) i krajowych (Teatrowanie nad świętym barszczem. Wybór utworów dramatycznych, 1995; Ksiądz Helena. Wybór utworów dramatycznych, 1996, i Pięć dramatów, 2001).
Dramaty i prozę Pankowskiego tłumaczono m.in. na francuski,niemiecki, holenderski i angielski. W latach siedemdziesiątych wydano w Szwajcarii dwa francuskojęzyczne tomy jego sztuk zatytułowane Théâtre complet, dzięki czemu w Europie Zachodniej jeszcze w tej samej dekadzie – zatem wcześniej niż w teatrach krajowych – powstawały inscenizacje dramatów tego autora.
Twórczość pisarza znajdowała żywy oddźwięk w licznych recenzjach,omówieniach i wywiadach zamieszczanych na bieżąco w czasopismach krajowych i zagranicznych. Doczekała się także opracowań monograficznych autorstwa Stanisława Barcia, Krystyny Latawiec, Krystyny Ruty-Rutkowskiej, Piotra Krupińskiego oraz Tomasza Chomiszczaka.
W sanockiej Miejskiej Bibliotece Publicznej funkcjonuje od kilkunastu lat ośrodek archiwizujący oraz popularyzujący twórczość i biografię pisarza, wydawane jest także nieregularne pismo „Acta Pancoviana”.
Za twórczość artystyczną oraz dokonania krytycznoliterackie i popularyzatorskie Mariana Pankowskiego wyróżniano na emigracji i w kraju m.in. nagrodami paryskiego Instytutu Literackiego (1954), „Merkuriusza Polskiego” (1958), Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (1963), Miasta Sanoka (1994), honorową nagrodą Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (2003), Literacką Nagrodą Gdynia (2008),nagrodą Fundacji Turzańskich (2009). W 1998 roku władze samorządowe rodzinnego miasta nadały mu tytuł Honorowego Obywatela Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka, rząd Belgii zaś kilkakrotnie przyznawał mu ordery państwowe.
Pisarz zmarł 3 kwietnia 2011 roku w Brukseli. Tam też, na cmentarzu w dzielnicy Ixelles, został pochowany.

[Opracował Tomasz Chomiszczak na podstawie bibliografii i materiałów zgromadzonych w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Sanoku, notki Ewy Głębickiej w słowniku biobibliograficznym Współcześni polscy pisarze i badacze literatury oraz badań własnych].