Jacek Kopciński

Kompletna wersja elektroniczna znajduje się tu.

 

Spis treści:

Wstęp. Niezniszczalna matryca
Wybudzanie. Performans lektury tekstu dramatycznego

INTERPRETACJE
Haczyk, czyli hermeneutyka cudu. Popiełuszko Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk
Biedne krokodyle, czyli dramaturgia sygnałów. Pęknięta, obwiązana nitką Zyty Rudzkiej
Dziwny przystanek. W środku słońca gromadzi się popiół Artura Pałygi
Faust/yna. W promieniach Artura Pałygi
Ajas cień Ajasa. Mówca Ajasa Michała Bayera
Ryzykowne dramy prowokacji. O twórczości teatralnej Artura Grabowskiego
To, co przychodzi. O radiowej dramaturgii Rafała Wojasińskiego
Pesymista. Dramaturgia Wojciecha Tomczyka
Z życia naczelnych. Dramaturgia Marka Kochana

ANALIZY
Czego się boimy? Fantazmatyczny wymiar nowej polskiej dramaturgii
Dramatyzowanie historii: wizja lokalna, niby-reportaż, opowieści z krypty
Pusta noc. Mit postapokaliptyczny w dramacie współczesnym
Mózg jako miejsce dramatyczne

REAKTYWACJE
Dwa teatry. Bursa dramatopisarz
Dramat okrucieństwa – w teatrze profanacji. Dramaturgia Ireneusza Iredyńskiego
Gry małżeńskie. Nasłuchiwanie Głowackiego
Intelektualiści i fryzjerzy. Tomasz Mann Jerzego Łukosza
Ja to nikt. Dwa ognie Jerzego Łukosza

DEKADA DRAMATOPISARZY
Sztuki do uruchomienia

Spis omawianych dramatów
Bibliografia
Indeks nazwisk

 

Na przekór filozoficznym przeświadczeniom epoki, wbrew dominującym tendencjom teatralnym, wobec obojętności większości badaczy i krytyków,w wąskim gronie utalentowanych entuzjastów, którzy na różne sposoby usiłują zaciekawić swoją twórczością wydawców i dyrektorów scen, powstają dziś teksty stale i od nowa sprawdzające możliwości podmiotowego przeżywania świata w jego wielu wymiarach. Co więcej, są to utwory w taki sposób angażujące odbiorcę, by to on sam jako czytelnik albo widz musiał wziąć na siebie ciężar zdegradowanej kondycji bohatera złapanego w pułapkę ponowoczesnych antynomii, aby następnie swoje estetyczne doświadczenie istoty na powrót „dramatycznej” przemieniać w osobiste doświadczenie jednostkowe i społeczne. A wszystko to w pełnej wolności i na własną odpowiedzialność, w nadziei na poznanie, które nie polega na jedynie na krytycznej dekonstrukcji dominujących w tekście dyskursów, ale także – dzięki lekturowej uwadze i wrażliwości – na wniknięciu w konflikt etyczny i światopoglądowy bohatera wystawianego na próbę takich zdarzeń, w których ludzkie życie ujawnia swoje jakości metafizyczne. Teksty wielu sztuk interpretowanych w tym tomie dowodzą, że konflikt taki nie znika ostatecznie z horyzontu doświadczeń bohaterów współczesnego dramatu, jest on jednak coraz słabiej słyszalny i dlatego wymaga szczególnego zaangażowania odbiorcy w jego odczytanie.

Jacek Kopciński, fragment wstępu Niezniszczalna matryca

 

Każdy, kogo interesuje współczesny polski dramat, znajdzie w książce Jacka Kopcińskiego barwny, złożony, wielowątkowy obraz tej twórczości.
Nasza teraźniejszość łączy się tu z historią, obraz jednostki z portretem zbiorowości, upiorny dramat codzienności z zapomnianym rytuałem, Zyta Rudzka spotyka się z Wojciechem Tomczykiem, Artur Pałyga z Mateuszem Pakułą, Małgorzata Sikorska-Miszczuk z Ireneuszem Iredyńskim, wiek XXI z wiekiem XX. Wątki powracają i splatają się, jakby na potwierdzenie tego, że lektura się nie kończy, że jest aktem, który za każdym razem może otwierać tekst na nowo.
Kopciński celnie odnajduje jądro sytuacji dramatycznej w postaci, zazwyczaj niejasnej, tajemniczej lub fantazmatycznej, która swą „innością” wyjawia i uaktywnia to, co ukryte, stłumione w samych bohaterach i/lub w relacjach między nimi, która materializuje lęki, obsesje, wyzwala frustracje, bywa, że uruchamia proces samopoznania. Na podstawie dziwnie niejednoznacznego w swej oszczędności języka krytyk rekonstruuje obraz egzystencji bohaterów, ich psychologię i wizerunek duchowy, by z wypełnionych tak śladów zbudować całościową interpretację.

Z recenzji wydawniczej prof. Ewy Wąchockiej